1 października 2015

Wizygoci i ich spuścizna

Migracje Wizygotów (IV wiek):





Hiszpania wizygocka w przededniu najazdu muzułmańskiego (VII wiek):


Sztuka Wizygotów:

S. Frutuoso, Braga, Portugalia.

San Pedro de la Nave, Almendra (okolice Zamory), Hiszpania.

Kapitel kolumny z kościoła S. Pedro de la Nave (Daniel wśród lwów).




Pismo wizygockie


http://www.jaars.org/museum/alphabet/scripts/visigothsample.htm
http://medievalwriting.50megs.com/scripts/examples/visigoth.htm#picture




Sztuka Królestwa Asturii (od 718 do X wieku):

Santa Maria del Naranco, (okolice Oviedo, Asturia), Hiszpania. (1 poł. IX wieku).

(jak wyżej, fasada)

Model 3D pałacu (później kościoła) S. Maria del Naranco:
http://sketchup.google.com/3dwarehouse/details?mid=df5b33e5089e59dd72c2127c5c5e6d56

Beatus z Liebany i komentarze do Apokalipsy:
http://es.wikipedia.org/wiki/Beato_de_Li%C3%A9bana#Los_principales_Beatos


Liturgia mozarabska

30 września 2015

Ekspansja islamu

Ekspansja islamu w obrębie Śródziemnomorza



"Lud chroniony" - ahl al-dhimma
أهل الذمة
Układ zawarty przez Mahometa z mnichami z klasztoru św. Katarzyny na Synaju



Historia polityczna al-Andalus: orientacyjna periodyzacja

711-716 ekspansja muzułmańska
714-741 organizacja władzy politycznej
741-756 przybycie i osiedlenie się Syryjczyków
756-852 emirat umajjadzki (władcy: Abd al-Rahman I, Hiszam I, al-Hakam I, Abd al-Rahman II)
852-912 okres anarchii
912-976 "Złoty wiek" - kalifat umajjadzki / kordobański (Abd al-Rahman III, al-Hakam II al Mustansir)
Amiryci (Muhammad ibn Abi Amir czyli al-Mansur) (epoka zwycięstw nad chrześcijanami)
1008-1031 upadek kalifatu
"Taifas" (rozbicie na drobne państewka)
1057-1086 ofensywa chrześcijan
Imperium Almorawidów (al-murabitun) - (początki ruchu: 1050-1086; podbój al-Andalus: 1086-1102; rokwit - rządy Alego ibn Jusufa ibn Taszfina; schyłek: 1118-1142)
II okres "taifas"
Kalifat Almohadów (al-muwahhidun) - (początki ruchu: 1100-1130; Abd al-Mumin i tworzenie kalifatu: 1130-1163; rozkwit, rządy dynastii Muminidów; schyłek 1228-1248)
III okres "taifas"
Nasrydzi - emirat Granady (założenie: 1232-1273; "złote lata": rządy Muhammada V 1333-1391; upadek: 1464-1492)

Imperium Almorawidów

Kalifat Almohadów



Wnętrze meczetu w Kordobie
Stronica XII-wiecznego egzemplarza Koranu; przykład kaligrafii andaluzyjskiej.

29 września 2015

Problem wiedzy pogańskiej

  • Śródziemnomorze jako przestrzeń kultywowania pewnego zestawu zagadnień intelektualnych
  •  
  • Wiedza i wiara - geneza dwóch systemów poznania
  •  
  • Postawy chrześcijan wobec filozofii pogańskiej
  •  
  • Tradycja encyklopedyczna pierwszych wieków chrześcijaństwa
św. Paweł, 1 List do Koryntian:
"18 Nauka bowiem krzyża głupstwem jest dla tych, co idą na zatracenie, mocą Bożą zaś dla nas, którzy dostępujemy zbawienia. 19 Napisane jest bowiem:
Wytracę mądrość mędrców,
a przebiegłość przebiegłych zniweczę12.
20 Gdzie jest mędrzec? Gdzie uczony? Gdzie badacz tego, co doczesne? Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata?
21 Skoro bowiem świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej13, spodobało się Bogu przez głupstwo głoszenia słowa zbawić wierzących. 22 Tak więc, gdy Żydzi żądają znaków, a Grecy szukają mądrości, 23 my głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan, 24 dla tych zaś, którzy są powołani, tak spośród Żydów, jak i spośród Greków, Chrystusem, mocą Bożą i mądrością Bożą. 25 To bowiem, co jest głupstwem u Boga, przewyższa mądrością ludzi, a co jest słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi.
26 Przeto przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu! Niewielu tam mędrców według oceny ludzkiej14, niewielu możnych, niewielu szlachetnie urodzonych. 27 Bóg wybrał właśnie to, co głupie w oczach świata, aby zawstydzić mędrców, wybrał to, co niemocne, aby mocnych poniżyć; 28 i to, co nie jest szlachetnie urodzone według świata i wzgardzone, i to, co nie jest, wyróżnił Bóg, by to co jest, unicestwić, 29 tak by się żadne stworzenie nie chełpiło wobec Boga.
30 Przez Niego bowiem jesteście w Chrystusie Jezusie, który stał się dla nas mądrością od Boga i sprawiedliwością, i uświęceniem, i odkupieniem, 31 aby, jak to jest napisane, w Panu się chlubił ten, kto się chlubi15. "
Tertulian:
"Cóż mają wspólnego Ateny i Jerozolima? Jakaż może być jedność między akademią a Kościołem?"
św. Bazyli:
"mędrcy greccy napisali wiele dzieł o przyrodzie, ale żadne nie ostawało się w trwałej postaci - późniejsze zawsze obala poprzednie. Nie ma potrzeby odrzucania ich twierdzeń, bo same wzajemnie się unicestwiają."
Teodoret
nauka jest jak "pisanie na wodzie"
Grzegorz z Nyssy
chrześcijaństwo = "najwyższa filozofia"
Klemens Aleksandryjski
Orygenes
filozofia jako "służebnica teologii"

św. Augustyn z Hippony (354-430), Retractationes ("Sprostowania")
Chalcydiusz (IV w.)
Makrobiusz (IV-V w.)
Boecjusz (480-524)
Kasjodor (V-VI w.)
św. Izydor z Sewilli (560-636), traktat O istocie rzeczy, Etymologie
Beda Czcigodny (673-735), encyklopedia De natura rerum

Miniatura z kodeksu Isidori libri originum, 2 poł. X w. (z prawej wizerunek Izydora z Sewilli)
Karta z Etymologii Isydora z Sewilli (tzw. Kodeks toledański), IX w.

28 września 2015

Rekonkwista i jej tło ogólnoeuropejskie

  • Karol Wielki i stworzenie Marchii Hiszpańskiej
  • Od Roncevaux do Pieśni o Rolandzie

  • Burgundia jako ośrodek monastycyzmu
  • Cluny

  • Nowe wzorce kultury rycerskiej
  • Pielgrzymka
  • Walka jako akt pokuty



Cluny (rekonstrukcja)

Cluny - oddziaływanie



Cluny - stan obecny

Cluny I, II, III - rozbudowa

Tournus

"Labirynt" - Katedra w Chartres


Szlaki do Santiago de Compostela

Cystersi w Poblet









27 września 2015

Filozofia i nauki przyrodnicze w kręgu cywilizacji arabskomuzułmańskiej

1. Obieg idei (przekłady z greki na arabski i z arabskiego na łacinę, kastylijski, portugalski)
2. Klasyfikacja nauk według al-Farabiego
3. Główne postaci i tradycje intelektualne w al-Andalus
(w szczególności:)
- tradycja komentarzy do Państwa Platona
- refleksja nad człowiekiem jako istotą społeczną
- refleksja nad istotą człowieczeństwa (dusza, intelekt...)
4. Rozwój medycyny i nauk przyrodniczych


Awerroes (Ibn Ruszd) z Kordoby (1126-1198)

Averroes przedstawiony na fresku Triumf św. Tomasza (Andrea Bonaiuto, Florencja XIV w.)

Avempace (Ibn Badżdża) z Saragossy (1106-1138)

Ibn Wafid z Toledo (farmakologia)

Księga dotycząca roślin leczniczych - na podstawie Dioskurydesa.

Arzachel (al-Zarqali): twórca astrolabium uniwersalnego (którego można używać niezależnie od szerokości geograficznej)
http://www.thepirateking.com/historical/astrolabe.htm

Abentofail (Ibn Tufail) z Granady (1105-1185)

Ibn Chaldun (1332-1406)

Pomnik Ibn Chalduna w Tunisie.


Ciekawostka: 
Historia pierwszych prób latania

Abbas ibn Firnas (Kordoba, IX w.)
http://www.saudiaramcoworld.com/issue/200806/flights.of.fancy.on.manmade.wings.htm

Por. Eilmer z Malmesbury (mnich benedyktyński z XI w.)
http://en.wikipedia.org/wiki/Eilmer_of_Malmesbury

21 października 2014

Miasto

Kordoba

Kordoba - plan miasta

Meczet w Kordobie - kolejne fazy budowy




















Madinat az-Zahra
http://wikimapia.org/#lat=37.8861457&lon=-4.8678178&z=18&l=5&m=h








Ronda






Noria - schemat działania


Ronda - wnętrze łaźni (hammam)






"Ratha' al-Andalus" ("Lament nad upadkiem Sewilli", 1267) - kasyda, jaką skomponował Abu al-Baka' al Rundi, aby wzywac muzułmanów z Afryki Płn. do udzielenia pomocy Andaluzji zagrożonej przez ofensywę Alfonsa X.
Miniatura z rękopisu "Hadith Bayad wa-Rijad" przedstawiająca grę na lutni (al-oud) (XIII w.)



Classical Arabic Music:
http://classicalarabicmusic.com/sitemap.htm